İnsan hayatını ne kadar değiştirebilir?
Ne zaman değiştirilir bir hayat? Yaşla ilgili bir soru değil bu, asla yaşlanmakla ilgili değil. O karar ne zaman verilmeli? Asıl soru bu...
Başlangıçta seçimler yapıyorsun. "Şöyle bir iş yapayım", "Böyle bir hayatım olsun" diyorsun. Oysa insanın içinde sular var. Hayatın gidişatına yön veren akarsular, insanı yeryüzü gibi şekillendiren dip akıntılar. Eğer dip akıntılarınla aynı doğrultuda seçimler yaptıysan sonradan pek bir şeyi değiştirmen gerekmeyebilir. Tabii eğer sıkılmadıysan. Çünkü hedeflere ulaşmak da ulaşamamak kadar yok edici olabilir, sanılanın aksine. "Ee? Bundan sonra ne olacak?" diyebilirsin yani. Ama bir de, sırf olman gerektiğini düşündüğün için -diyelim ki- işletmeci, bilgisayar mühendisi veya avukat olduysan, ya da diyelim ki, öyle olması gerektiğini düşündüğün için belli bir hayat biçimi tutturduysan, çok geçmeden yakana yapışıyor akarsuların. Ne kadar güçlü olsa da inşa ettiğin "zorunluluk", "gereklilik barajları", yıkıp geçip akacağa yere akıyor nehirler. Hatta bazen herkesin bayıldığı, hatta neredeyse kıskanılacak bir hayat da olabilir vazgeçilen. Sırf iç suların aslında oraya akmadığı için, sırf bu yüzden. Yani aslında "değiştirdiğin" bir şey olmuyor bir gün hayatını değiştirmeye karar verdiğinde. Sadece suları akması gereken yere akıtıyorsun. Ya da şöyle diyelim, nehirlerin yeterince güçlüyse onlar seni alıp akıtıyor. Başlangıçta bir seçim yapmış olabilirsin bir baraj inşa ederken, ama bu sefer sular seni sürüklüyor.
Gemilerde yangın meselesi
Akılacak yere akma meselesini zorlaştıran ne yaş ne de hayatın neresinde olduğun aslında. Bir hayattan bir başka hayata gitmeyi zorlaştıran şey, gemileri yakma meselesi. Önceleri belki terk ettiğin limana geri dönmeye yarayan gemileri daha kolay ateşe verebiliyordun. Ama sonra, zaman geçtikçe, indiğin gemiyi yakmak zorlaşıyor. Daha ileri gitmeyi becerememekten ve geri döndüğünde bu kez kimseyi bulamamaktan korkuyorsun belki. Basitçe, yalnızlıktan. Yeni hayatı beceremeyince yaşayacağın yenilgi ile baş edebilecek kadar zinde hissetmiyorsun belki. Yakmakta tereddüt ediyorsun gemileri. Tereddüt. Yeni başlangıçların en sevmediği. Ve "yenilgi korkusu". Vaktin nakde eşitlendiği bir hayatın icadıdır yenilgi meselesi. Belki bu kadar "değerli" zannetmeseydik hayatlarımızı, bu kadar korumasaydık kendimizi, daha rüzgârlı olan o eski aşk hikâyelerinden birinde, bizimkinden kesinlikle daha heyecanlı olan o hayat hikâyelerden birinde bulabilirdik kendimizi. Hangimizin aşkı bir kıtadan diğerine sürüklüyor hayatımızı, hangimizin macerası "roman gibi bir hayat" armağan ediyor bize? Çünkü eskisine göre daha değerli vakit (ne demekse?), hayatı "harcamak" bu yüzden çok daha kabul edilemez eski zamanlara göre.
Akan ve akmayan hayatlar
Ne zaman değiştirilmeli hayatlar? Bu soru, "Hayat hangi yaşta değiştirilebilir?" anlamına gelmiyor. Başka bir şey. Bir hayat ne zaman değiştirilmeli, söyleyeyim. Akamadığında. Bir akış hissi vardır, işler tam da iç sularınızla birlikte akıyorsa. O akış hissi bittiğinde demek ki uzaklaşmışsınızdır içinizdeki akıntıdan. Okyanusta, yunusların, kaplumbağaların, balinaların yolculuk etmesine yarayan dev akıntılar vardır. Deniz canlıları o akıntıyı bulup bırakırlar kendilerini. Eğer akıntıdan bir biçimde ayrıldıysanız yolunuzu kaybedersiniz ve hayat akmaz. İşte bu his gelip hayatın tam orta yerine oturduğunda - hiç yaşınızı sormuyorum, asla - o zaman değiştirilmeli bir hayat. Değiştirilmeli ve değişecektir mutlaka hayat, eğer akmıyorsa. Hatta siz isteseniz de istemeseniz de...
Ece Temelkuran
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder